Resumé van de dag 8 juni 2020

Vandaag is het proces hervat dat op 23 maart is geschorst.

Teruggekeken en corona

De voorzitter van de rechtbank heeft eerst teruggekeken naar de vorige zittingsperiode en aandacht besteed aan de beperkingen voor het bijwonen van de zitting als gevolg van de coronamaatregelen. Er is een beperking van het aantal personen dat bij de zitting aanwezig kan zijn. De zitting is nog steeds voor iedereen te volgen door middel van een livestream.

Correspondentie en planning

De rechtbank heeft verteld over de correspondentie die er is gevoerd tussen het Openbaar Ministerie, de verdediging en de rechtbank zelf. Naar aanleiding daarvan heeft de rechtbank een voorlopige agenda voor de komende weken gemaakt.

Procesdossier

De rechtbank heeft vandaag een opsomming gegeven van een aantal stukken dat aan het procesdossier is toegevoegd. Het gaat o.a om verklaringen, onderzoeksverslagen, foto’s en visualisaties van delen van het onderzoek. Deze stukken zijn in het dossier van elk van de verdachten opgenomen.

Beslissing van de raadkamer van de rechtbank

De rechtbank heeft ook aandacht besteed aan de beslissing van de raadkamer van de rechtbank op het hoger beroep dat de verdediging had ingesteld. De verdediging was het niet eens met de beslissing van de rechter- commissaris om 13 getuigen de status van bedreigde getuigen te verlenen en hun verklaringen zonder hun naam in het procesdossier op te nemen. In de raadkamer van de rechtbank hebben andere rechters zitting dan de rechters die deze zaak hier op het JCS behandelen. Deze raadkamer heeft dit hoger beroep van de verdediging afgewezen, met uitzondering van 1 getuige. De verdediging had zich ten onrechte niet kunnen uitlaten of de status van deze getuige. Het gevolg van de beslissing van de raadkamer, moet nog door de rechtbank worden beoordeeld.

Vragen

De rechtbank heeft ook aandacht besteed aan de 3 vragen die zij de vorige zittingsperiode aan het Openbaar Ministerie heeft gesteld.
De eerste betrof het onderzoek naar pin- en creditcardgegevens van bedrijven in Snizhne, in de Oekraïne op 17 juli 2014. Dit onderzoek heeft volgens het Openbaar Ministerie echter niets opgeleverd dat voor het proces van belang is. Daarom zijn over dat onderzoek geen gegevens aan het dossier toegevoegd.
De tweede vraag betrof geclassificeerde satellietbeelden die in het bezit van de Amerikaanse autoriteiten zouden zijn. Het openbaar ministerie heeft verwezen naar een memorandum van de Amerikaanse autoriteiten. Dit memorandum is op juistheid  beoordeeld door een Nederlandse officier van justitie Terrorismebestrijding. Daartoe is op vertrouwelijke basis geclassificeerde informatie met deze officier gedeeld. Deze officier heeft op basis daarvan de conclusie getrokken dat het memorandum steun vindt in de door die officier van justitie geraadpleegde bronnen en heeft dat op schrift gesteld. Die verklaring is opgenomen in het dossier. De Amerikaanse autoriteiten hebben laten weten dat zij niet meer informatie over de detectie van de raket kunnen verstrekken.
Ook is de vraag gesteld of naast de nabestaanden van de inzittenden van MH17 nog andere slachtoffers zijn benaderd voor het verkrijgen van een schadevergoeding. Het Openbaar Ministerie heeft verklaard dat zij dit op verschillende manieren heeft onderzocht, maar dat daarover geen informatie is ontvangen. Wel heeft Malaysia Airlines meermaals verklaard dat zij geen rol in het strafproces willen vervullen.

Reactie van het OM

Ten slotte wenst de rechtbank een reactie van het OM over de berichten dat een van de verdachten zou zijn aangehouden en over het recente interview van een andere verdachte.

Verdediging

De verdediging heeft vervolgens het woord gevoerd. Kort samengevat heeft de verdediging haar zorgen geuit om een goede verdediging te kunnen voeren. Ze heeft met name gewezen op de onmogelijkheid rechtstreeks contact te hebben met haar client. Dit maakt de bespreking van het dossier moeilijk en staat in de weg aan het opbouwen van een vertrouwensband. De verdediging heeft uitgesproken dat zij, ondanks de beperkingen, toch zal trachten zoveel mogelijk onderzoekswensen te formuleren.
De rechtbank zal later ingaan op de opmerkingen van de verdediging en de reactie daarop van het Openbaar Ministerie.

Toelichting Openbaar Ministerie

Het Openbaar Ministerie is vervolgens begonnen met een uitgebreide toelichting op het onderzoek.  Er wordt een inzicht gegeven in dat onderzoek en hoe dat is verlopen. Daarmee kan de verdediging ook beter bepalen welke onderzoekswensen zij heeft. Deze toelichting zal naar verwachting meerdere dagen in beslag nemen. Voor de inhoud van de toelichting is er aansluitend een persmoment van het openbaar ministerie.

De zitting zal na de toelichting van het openbaar ministerie, zoals het nu naar uitziet, worden voortgezet op 22 juni. Dan kan de verdediging haar onderzoekswensen kenbaar maken.